گیلسونایت ، از نفت خام که به علت گذشت سالها ، در زیر زمین ، سخت و اکسیده می شود بوجود می آید .
سطح گیلسونایت صاف و براق است .
نفت در اثر فشار لایه های زمین ، به جسمی جامد به رنگ سیاه متمایل به رنگ قهوه ای تبدیل می شود .
این ماده در اثر گرما نرم و سیال می گردد . در اصل قیر طبیعی باقی مانده تبخیر نفت می باشد .
نفت در طی سالیان متمادی ، در زیر شکستگیها و لایه های زمین حرکت کرده و در حوضچه هایی ، که اطراف آن را مواد نفوذ ناپذیر ، همچون گچ ، سنگ ، و غیره … به دام می افتد . با تبخیر مواد فرار نفت و تحت فشار به گیلسونایت تبدیل می گردد .
در صورتی که تبخیر نفت ، از حوضچه یا دریاچه نفتی صورت بگیرد ، باقی مانده نفت به شکل دریاچه قیر طبیعی یا آسفالتی تشکیل می شود ، که دریاچه قیر ترینیداد از این نوع است .
گیلسونایت با نامهای دیگری همچون ، قیر معدنی ، قیر طبیعی ، بیتومین ، بیتومین طبیعی ، آسفالتوم ، آسفالتوم طبیعی ،(Mineral bitumen، asphaltum ، mineral pitch ، bitumen ، asphalt ) نیز شناخته می شود .
ساده ترین تعریف قیر طبیعی :
گیلسونایت (قیر معدنی ) ، یک ماده هیدرو کربنی طبیعی با خلوص بالا است ، هیدرو کربنی جامد ، غنی از آسفالتین و ترکیبات نیتروژن می باشد .
همچنین سیاه ، براق و شکننده ، حاوی گوگرد و کمی خاکستر است .
قیر طبیعی با اینکه به نظر می رسد ، شبیه زغال سنگ سخت یا آسفالت است ، اما خواص شیمیایی آن به شکل قابل توجهی متفاوت است .
گیلسونایت در حلال های معطر و آلیفاتیک و همچنین در قیرهای نفتی محلول می باشد .
محصولات نرم تر گیلسونایت ، به صورت موازی و نزدیک به شکستگی های عمودی ، در سازند یونیتا (uinta) در حوضچه یونیتا ( uinta) رخ می دهد .
گیلسونایت ، قبل از ساموئل اچ گیلسون در سال 1860 میلادی در آمریکا کشف شد . گیلسون از کاشفان اصلی گیلسونایت نبود ،
ولی به خاطر تلاشهای تبلیغاتی بسیار زیاد ، مردم منطقه به جای استفاده از نام علمی آن ، یعنی (uintaite ) این ماده را به اسم گیلسونایت شناختند .
او در سال 1888 با شریک تجاری خود ، شرکتی با نام گیلسونایت تاسیس کرد . وی گیلسونایت را استخراج و در مقیاس تجاری عرضه نمود ، و گیلسونایت بیشتر شناخته شد .
معادن قیر طبیعی در بیشتر کشورهای نفت خیز جهان ، به غیر از عربستان ، یافت می شود .
مهمترین معادن گیلسونایت بر حسب میزان ذخیره ، به ترتیب :
در کشورهای آمریکا ، کانادا ، ایران ، عراق ، روسیه ، ونزوئلا ، چین استرالیا ، مکزیک و فیلیپین قرار دارد .
به طور کلی حدود 65 درصد از کل ذخایر جهان در قاره آمریکا واقع شده ، و ایران به عنوان سومین ذخیره بزرگ جهان ، حدود 15 میلیون تن از این ذخایر را دارا است .
تاریخچه گیلسونایت در ایران :
برگترین معادن گیلسونایت ، در جنوب غربی ایران واقع شده اند . کشف نفت در ایران ، به دوره ساسانیان برمی گردد ، همچنین در آن زمان ایرانیان از وجود نفت و قیر در مناطق جنوب غربی کشور با خبر بودند .
مردم در دوره نو سنگی ، به روش های مختلف ، مثل پوشش ظروف ، کف و دیوار منازل ، و در ساخت ابزار مثل داس بیل و ابزار پزشکی ، جهت درمان بسیاری از امراض عفونی و دردهای روماتیسمی استفاده می کردند .
گیلسونایت ، به عنوان یک ماده معدنی همانند آبسدین و فیروزه ، سهم مهمی را در تجارت منطقه ای ایفا می کند .
عیلامی ها در اواسط هزاره چهارم ، ماده ای ترکیبی تحت عنوان خمیر قیر ، تولید می کردند .
این ماده قیری در ساخت اشیایی مثل : ظروف ، زیور آلات ، مهرهای مسطح و استوانه ای استفاده می شد .
قیر معدنی ، از مخلوط پیچیده ای از ترکیبات آلی تشکیل شده است ، که برای مشخص نمودن ویژگیهای خاص آن آزمایشهای آنالیزی مختلفی برای ساختار شیمیایی آن صورت می گیرد .
آنالیز مقدماتی نمونه ای از گیلسونایت ، عناصری مانند کربن ، هیدروژن ، نیتروژن ، گوگرد و اکسیژن در گیلسونایت را مشخص می کند .
از گیلسونایت بیش از 160 کاربرد مهم در صنایع مختلف ، اعم از رنگ ، رزین ، مصالح ساختمانی ، آسفالت ، رو سازی جاده ها ، ریخته گری ، مواد شیمیایی ، گل وسیمان حفاری ، واکس ، ایزو بام ، جوهر سیاه و لاستیک استفاده می شود .
با توجه به این که گیلسونایت یک ماده معدنی وغیر سمی است ، استفاده از این محصول ارزشمند روبه افزایش است .
عمده ترین و مهم ترین کاربردهای گیلسونایت ، به شرح زیر است :
1- تولید آسفالت و ایزو گام
از آنجایی که گیلسونایت به شدت آب گریز و مقاوم در برابر اسید و باز می باشد ، باعث افزایش کیفیت ایزو گام و آسفالت می گردد .
از ویژگیهای مهم مواد گیلسونایته ، حلالیت آنها در حلال غیر قطبی نظیر دی سولفید کربن ، تولوئن ، ونیز قیر مذاب می باشد . از این ویژگی گیلسونایت در صنایع ایزو گام و عایقهای رطوبتی استفاده می شود .
قیر طبیعی ، به دلیل داشتن مواد هیدروکربنی پلیمري ، یک اصلاح کننده مناسب براي قیرهاي پالایشگاهی مخصوصاً
آسفالت و ایزوگام محسوب میشود .
2- تولید رنگ و جوهر از قیر معدنی
از گیلسونایت رنگدانه هاي سیاه و قهوه اي استخراج می شود ، که در تهیه جوهرهاي پرینتر ، مورد استفاده قرار
می گیرند.
رزین گیلسونایتی ایران به طور گسترده اي به عنوان کربن سیاه ، جهت تولید جوهر سیاه و جوهر گرانرو استفاده
می شود .
رزین گیلسونایتی ایران با رزین هاي هیدروکربنی پایه نفتی ، رزین هاي فنولیک و رزین هاي فلزي رقابت بسیار خوبی می کند ، که به بهاي تمام موارد نام برده با غلظتهاي مختلف می تواند استفاده شود .
غلظت هاي مختلفی از این ماده جهت تولید جوهرهاي مخصوص با درخشندگی بالا استفاده می شود .
نوع خاصی از گیلسونایت در ساخت رنگهاي مشکی آسفالتی و روغن هاي جلا نیز استفاده می شود .
همچنین از آن می توان محلول رنگی سیاه قهوه اي تهیه کرد ، که در قیر اندود کردن لوله هاي گاز، فاضلاب و … به کار می رود .
این محصول در پوشش سطوح خارجی ، همچنین براي ایجاد مقاومت سطوح در برابر اسید ، پوشش شاسی اتومبیل ، پوشش سازه هاي فلزي مورد استفاده قرار می گیرد .
به عنوان یک جایگزین کم هزینه براي سایر رزینها در ترکیبات جوهر سیاه به کار میرود .
3- ایزولاسیون
در ایزولاسیون سدها، پل ها و کانالها به مقدار گسترده اي استعمال می شود .
پودر میکرونیزه گیلسونایت داراي حلالیت و قابلیت ایزولاسیون بیشتري می باشد.
به دلیل پایداري و مقاوم بودن گیلسونایت در مقابل شرایط جوي ، استفاده از آن در این زمینه رو به افزایش می باشد . در صنایع الکترونیک به عنوان عایق در کیتهاي الکترونیکی کاربرد دارد .
4- تهیه و تولید قیر امولسیونی
از پودر میکرونیزه گیلسونایت در تهیه قیرهاي امولسیونی آبی استفاده میشود. قیرهاي امولسیونی عمدتاً صادراتی
می باشند . قیرهاي امولسیونی را به عنوان قیرهاي سبز و سازگار با محیط زیست می شناسند .
5- تهیه و تولید کک
قیر طبیعی ، داراي 70-80 درصد کربن بر مبناي آنالیز عنصري می باشد .
به این دلیل وقتی به فولاد مذاب اضافه می شود ، محیطی کاهنده را به وجود می آورد و می توان آن را در کنار مواد کک شونده مانند زغال سنگ استفاده کرد .
همچنین امکان تهیه کک از بعضی از انواع آن وجود دارد .
بیتومین را با زغال سنگهایی که خاصیت کک شوندگی در آنها ضعیف است مخلوط کرده و از آن کک تهیه می کنند .
کک بدست آمده غالباً در صنایع قند به کار برده میشود .
همچنین از انواع بدون سولفور آن یا پس از سولفورزدایی ، نوعی کک بنام کک سوزنی تهیه میشود که مصرف فراوانی در کوره هاي ذوب قوس الکتریک دارد.
6- بکارگیری در گل حفاری
از قیر طبیعی در تولید گل و دوغاب سیمان حفاري استفاده می شود . در سیالات حفاري براي سیمانی کردن چاه هاي
نفت به کار می رود .
این ماده معدنی یک ترکیب بی نظیر و تثبیت شده از عیارهاي قیر معدنی ، براي تامین عمل بهینه و مناسب در گل حفاري جهت تثبیت شیل (دیواره هاي چاه هاي نفت) استفاده می شود . این ماده کاهش دهنده وزن دوغاب میباشد .
7- برای تهیه سوخت
از کلوخه هاي گیلسونایت در کنار ترکیبات سوختی مانند مازوت و زغال سنگ در گذشته براي سوخت در کوره هاي
حرارتی استفاده می شد که امروزه این کاربرد محدود به گونه هاي کم کیفیت گیلسونایت می شود .
8- استفاده از گیلسونایت در ریخته گری
قیر معدنی به عنوان یک افزودنی کربناته در ماسه هاي ریخته گیري استفاده می شود ، که باعث ایجاد صفحات هموارتر بر روي قالب هاي آهن خاکستري می گردد .
گیلسونایت همراه coal Sea مخلوط گردیده و به عنوان یک چسب ویژه براي ماسه هاي ریخته گري استفاده می شود که باعث کاهش عیب هاي پایان عملیات ریخته گري می گردد .
همچنین آزاد سازي قالب را بهبود می بخشد . از گیلسونایت در ریخته گري به عنوان گیرش دهنده براي شکل دادن فلزات استفاده می گردد .
از قیر معدنی براي مخلوط کردن با ترکیبات شیمیایی مانند منیزیم و آهک هیدراته ، براي عمل گوگرد زدایی در صنعت فولاد استفاده می شود.
9- استفاده از قیر طبیعی در صنعت شیمیایی
قیر طبیعی ، براي سال هاي متمادي است که به طور موفقیت آمیز براي تولید درز گیر و چسب استفاده می شود.
با تکنولوژي تولیدات جدید و کنترل کیفیت منحصر به فرد طبیعی این محصول می توان به عنوان جانشین رزین
سینتیکی در فراکسیون مواد خام مورد توجه قرار گیرد .
استفاده موثر این رزین طبیعی در کاربرد هاي اجرایی با کیفیت بالاي گیلسونایت سازگار است .
پس از بررسی هاي بعمل آمده و آزمایش هاي تخصصی ، متوجه می شوند که این ماده روان ساز بسیار خوبی می باشد . و می توان با ترکیب آن با رزین هاي مختلف به محصولات مختلفی دست یافت ؛ از جمله گرافیت مداد ، مغز باطري . همچنین به دلیل اینکه مواد پلی اتیلن یا پی وي سی در رنگهاي تیره در برابر اشعه ماوراي بنفش خورشید خوردگی پیدا می کند ، می توان با استفاده از این ماده از خوردگیها جلوگیري کرد .
با توجه به تکنولوژي جدید و استفاده از کربوفایبرها که از موارد مصرف آن می توان ، در ساخت بدنه هواپیما اشاره نمود باید از گیلسونایت استفاده شود.
گیلسونایت Gilsonite ، قیر طبیعی ( ماده جامد، شکننده، براق، همراه با درخشندگی زیاد است . سنگ معدن آن سیاه رنگ و پودر آن قهوه ای می باشد.
از لحاظ ظاهر فیزیکی و شیمیایی شبیه زغال ، سوخت های فسیلی ، قیر و محصولات نفتی است . تفاوت عمده آن با زغال ، خاصیت نرم بودن آن و ذوب شدن آن قبل از سوختن می باشد .
همچنین اختلاف اصلی آن با قیر ، سخت بودن آن و خواص مولکولهای قطبی اش است ، که به آن خاصیت متفرق کنندگی میدهد .
اختلاف اساسی گیلسونایت ، با کانیهای طبیعی و مصنوعی هیدروکربن دار ، باعث گردیده که در اغلب صنایع کاربردی به عنوان ماده معدنی بی نظیر از لحاظ خواص فیزیکی و شیمیایی مصرف گردد .
گیلسونایت به سه درجه معمولی ، تفکیک و غربال شده تقسیم می شود که این تقسیم بندی بر اساس نقطه ذوب ، میزان انکسار آنها و میزان ذرات ریز می باشد .
قیمت قیر طبیعی :
قیمت گیلسونایت به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از :
– فصلهای سال : در فصل زمستان که میزان بارش زیاد است ، آب باران معادن را پر میکند . در این موارد بازار با کمبود مواجه شده و در نتیجه قیمت افزایش مییابد . لذا گیلسونایت صادراتی در ماههای مارس ، (فروردین) تا اکتبر ، (مهر) ، کمترین قیمت را داراست .
– میزان تقاضا : گاهی معادن بزرگ نیاز به حفاری و باطله برداری بیشتری دارند . اگر تقاضا در آن زمان زیاد باشد ، قیمت متفاوت خواهد بود .
– کیفیت : در هر یک از معادن لایه عظیمی از آسفالت طبیعی وجود دارد که درصد کیفیت گیلسونایت در لایه ها متفاوت است .
در برخی از رگهها ، آسفالت طبیعی ۱۰۰ درصد کیفیت بالایی دارد . درصد خاکستر گیلسونایت ، در معادن خاورمیانه از ۰ تا 25درصد است .
پرفروش ترین نوع آسفالت طبیعی معمولا آسفالت طبیعی با ۵ تا ۱۵ درصد خاکستر میباشد .
بستهبندی:
برخی از مشتریان تقاضای جامبوبگ دارند که نسبتا ارزانتر هستند . اما برای برخی از مشتریان بستهبندی
اهمیت زیادی داشته و برای آنها از کیسه های ۲۵ کیلوگرمی چند لایه استفاده میشود که گرانتر میباشد .
کیسه های 25 و 50 کیلوگرمی معمولا ، برای پودر میکرونیزه قیر طبیعی به کار می رود .
کامل و جامع بود بسیار عالی
کامل و جامع بود
ممنون از توجه شما
درود بر شما جامع و مفید بود ، موفق باشید
ممنون
عالی بود