هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
معادن استخراج قیر معدنی در ایران در استانهای کرمانشاه و ایلام روی محوری به نام گیلان غرب تا ایوان غرب قرار دارند. ذخیره قطعی قیر طبیعی در ایران بیش از 15 میلیون تن است .
میزان ذخیره قیر طبیعی در ایران ،موجود در این مسیر حداقل 700 هزار تن برآورد شده است، که از سالهای گذشتتته بهره برداری از این ذخایر آغاز شده و ادامه دارد. که با فراوری قیر طبیعی ( بیتومین) بیش از 50 نوع محصول را می توان در کشور تولید کرد.
به واسطه وجود این معادن حدود 15 در صد یعنی 15 میلیون تن از ذخایر قیر طبیعی جهان در کشور ایران قرار دارد و
ایران دارای سومین ذخیره بزرگ قیر طبیعی دنیاست. ایران در طول 10 سال اخیر، یعنی از سال 2009 تا 2018 با تولید 4/3 درصد قیر و آسفالت کل جهان در رتبه ششم جهانی قرار داشته است. همچنین ایران با سهم 8/6 درصد از کل صادرات قیر و آسفالت قاره آسیا، رتبه چهارم این قاره و با سهم 33/2 درصتدی صادرات کل جهان، جایگاه هفتم جهانی را در اختیار دارد.
به طور کلی معادن قیر طبیعی بیشتر در کشورهای نفت خیز جهان به استثنای عربستان سعودی یافت می شوند. استخراج قیر طبیعی در ایران و مهمترین معادن قیر طبیعی بر حسب میزان ذخیره به ترتیب در کشورهای آمریکا، کانادا، ایران، عراق، روسیه،چین،استرالیا، مکزیک و فیلیپین قرار دارند. ذخایر جهانی قیر طبیعی قابل دسترس حدود 100 میلیون تن برآورد شده است.
به طور کلی حدود ،65 درصد از کل ذخایر قیر معدنی جهان، در قاره آمریکا (آمریکای شمالی) و کانادا واقع شده و ایران به عنوان سومین ذخیره بزرگ قیر طبیعی جهان، حدود 15 درصد یا 15 میلیون تن از این ذخایر را دارد.
خوشبختانه کشور ایران نیز یکی از کشورهایی است که معادن این قیر طبیعی را دارد و دامنه آن از یزد شروع می شود و به
تدریج کم رنگ شده و در استانهای کرمانشاه و ایلام به حد ایده ال می رسد و به تدریج از کردستان ایران به سمت کردستان عراق ادامه می یابد و در نهایت رگه های آن به ترکیه ختم می شود. ایران با در اختیار داشتن حدود یک در صد جمعیت جهان حدود هفت در صد ذخایر کشف شده معادن دنیا را دارد، که خود حاکی از در اختیار دا شتن بستر مناسب سرمایه گذاری در این بخش است. ذخایر بیتومین مشخص شده برای کل کشور بیش از یک میلیون و 938 هزار تن است.
مهمترین معادن قیر طبیعی ایران در غرب کشور در سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان در شهرهای کرمانشاه، گیلان غرب، سومار، ایلام و شرق استان لرستان قرار دارند.
معادن گیلسونایت از سال 1372 در ایران بعد از جنگ ایران و عراق کشف شده و به بهره برداری رسیده اند که در مراحل اولیه به عنوان زغال سنگ شناخته شده بود.
استان کرمانشاه اولین استان کشور از نظر میزان ذخایر معدنی و تولید قیر معدنی، شناخته شده و از جمله معادن معروف قیر طبیعی این استان، می توان به معدن گیلسونایت ماد، اشاره کرد که مشخصات این معدن در سایت وجود دارد.
طی این سالها کشور چین با یک روند تولید یکپارچه صعودی و 3/19 درصد از کل تولید قیر و آسفالت جهان، در رتبه نخست قرار دارد و پیش بینی می شود که این روند صعودی در سالهای آینده نیز ادامه یابد.
ایالات متحده آمریکا با یک روند تقریباً ثابت و با اختلاف کمی نسبت به چین با سهم 5/17 درصد از تولید جهان رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.
البته این کشور در سال 2015 دچار یک افت شدید ناگهانی شده ولی بعد از آن دوباره روند پیشین خود را از سر گرفته است.
کشور روسیه تا سال 2014 روند تولید ثابتی داشته، اما با تولید مقدار 20358 هزار تن در سال 2015 به یک باره جهش قابل توجهی یافته و دوباره به مسیر قبلی بازگشته است.
استخراج قیر طبیعی در ایران نیز با سهم 4/3 درصد از تولید کل جهان، در رتبه ششم جهانی قرار دارد و کشورهای آلمان، کره جنوبی، ترکیه و سنگاپور در رده های بعدی جای دارند.
در میان کشورهای آسیایی کشورهای چین، روسیه و هند از نظر میزان تولید قیر و آسفالت نسبت به ایران وضعیت بهتری دارند. که به واسطه تولید بیشتر، ممکن است از نظر میزان صادرات و در نتیجه تصاحب بازارهای هدف به ویژه در قاره آ سیا و منطقه غرب آ سیا، برای ایران رقبای جدی و خطرناک باشند.
مطابق آمارهای معتبر جهانی مجموع صادرات قیر و آسفالت طبیعی، شیلهای قیری یا نفتی، ماسه های قیری و
آسفالتیتها در طول 10 سال اخیر ( سالهای 2018 -2009 )برای کل جهان برابر با 19002762 تن و برای قاره آسیا برابر با 6036254 تن بوده ا ست.
به عبارت دیگر قاره آسیا حدود یک سوم (77/31 در صد) از صادرات قیر و آ سفالت جهان را به خود اختصاص داده است. سهم نسبی صادرات قیر و آسفالت کشورهای پیشتاز در زمینه صادرات این ماده معدنی در قاره آسیا در طول 10 سال اخیر (2018-2009 ) در شکل نشان داده شده است.
در طول این دوره 10 ساله، کشورهای اندونزی، امارات متحده عربی و بحرین به ترتیب با 5/28 ،8/27 و 22 درصد از میزان صادرات قیر و آسفالت قاره آسیا پیشتاز بوده اند.
کشور ایران نیز با 8/6 درصد از کل صادرات قاره آسیا را به خود اختصاص داده و رتبه چهارم این قاره را در اختیار دارد.
کشورهای مالزی، سنگاپور، هند و پاکستان به ترتیب در رتبه های بعدی پس از ایران قرار دارند. اگرچه سه کشور اندونزی امارات متحده عربی و بحرین از نظر میزان ذخیره و مقدار تولید قیر و آسفالت در حد و اندازه کشور ایران نیستند، اما با برخورداری از وضعیت مناسب صادرات، رقبای جدی ایران در زمینه تصاحب بازارهای هدف صادرا قیر و آسفالت جهان به ویژه در قاره آسیا و منطقه غرب آسیا هستند.
نکته مهم:
اگر چه شناخت ماده معدنی بیتومین و استخراج قیر معدنی ،در کشور به حدود 21 سال پیش بازمی گردد، ولی تنها 14 سال است که صادرات این ماده معدنی انجام می شود.
بر اساس آمارهای مراجع معتبر داخلی مانند اداره گمرک ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت، خانه معدن ایران و اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران، بیش از 90 درصد قیر طبیعی ایران به شکل خام صادر می شود. به رغم ارزش بالای این ماده، در ایران در زمینه فراوری پودری، بسته بندی و تبدیل آن به محصولات دیگر کار چندانی نشده است.
به عبارت دیگر ایران یکی از کشورهای تولیدکننده گیلسونایت با کیفیت عالی و پایین ترین قیمت در سطح جهانی است.
در این میان برای اینکه بتوانیم مشکلات و مسائل استخراج قیر معدنی، را مورد توجه قرار دهیم، به مهمترین چالشها و موانع
تولید اشاره میکنیم:
1 – نداشتن ماشین آالات و کمبود منابع مالی
یکی از مشکلات اساسی ناشی از تحریمهای بین المللی در بخش معدن، مربوط به تامین ماشین آلات و تجهیزات مورد
نیاز استخراج قیر معدنی،و همچنین نوسازی آنها بوده است، چراکه هزینه های مرتبط با این بخش و استفاده از فن آوریهای نوین قیمت تمام شده محصول نهایی را افزایش می دهد.
2 – مناسب نبودن شرايط فروش قیر
معادن بیتومین تا سال 1392 از شرایط خوبی برخوردار بودند، بهای محصولات نیز به صرفه بود و فعالیت
معادن را اقتصادی می کرد، اما با گذر زمان و به وجود آمدن رکود در استخراج قیر معدنی، اکنون شرایط به طور کامل بر عکس شده و بهای این ماده معدنی نسبت به هزینه استخراج به شدت کاهش یافته است.
همچنین تشدید تحریمها و گسترش شیوع کرونا ویروس مزید بر علت شده است.
3 – مشکلات محلی و حقوقی بهره برداری
بهره برداران این معادن با مشکلات مختلفی همچون معارضین محلی و همچنین مشکلات حقوقی روبه رو هستند که
متاسفانه کل فرایند سرمایه گذاری را دچار مشکل می کند.
4- عدم تخصیص اعتبارات لازم و عدم جذب نیروی فنی، برای کشف پتانسیلها
واقع شدن بیشتر معادن در مناطق محروم و صعب العبور و نیاز به صرف هزینه های بالا در جاده ها از موانعی است که در قبل از تولید بر سر راه تولید این محصول قرار دارد.
5 – فراهم نبودن زيرساختهای مناسب و بالا بودن هزينه های حمل و نقل مواد معدنی
نبودن زیرساختها و زیربناهای مناسب به سبب کوهستانی بودن منطقه و بالا بودن هزینه حمل و نقل مواد
معدنی از دالیل دیگر بر سر راه تولید قیر معدنی است.
مرسی
تو انجام تحقیقم خیلی کمکم کرد
قیر طبیعی همون قیر معدنیه؟
بله