هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
قیر معدنی در تاریخ ایران باستان: از جمله موادی است که در باستان ایرانیان با آن آشنایی دارند و نقش مهمی در بازشناسی تاریخ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در دوره باستان داشته اند. به استناد متون مقدس ایران باستان، واژه نفت از کلمه پنتا در اوستا مشتق شده است.
نتایج کاوش‌های باستان‌شناسی و گزارش‌های مورخان نشان می‌دهد که ساکنان فلات ایران از حدود هفت هزار سال قبل از میلاد با نفت و قیر طبیعی آشنا شده‌اند. در این دوره باستان، قیر بهعنوان یک منبع مهم برای جامعه ایرانیان به شکل اقتصادی‌ای بوده است.
اولین تمدنی که با قیر معدنی آشنا شد، تمدن سومریان باستان بود. مردمان در 4000 سال قبل از میلاد مسیح از قیر برای آب بندی برج های خود استفاده می کنند. سپس، مصریان و بابلیان نیز از قیر بهره برداری می کنند و از آن برای ساختن سازه های خود استفاده می کنند.
در طول دوره باستان، استفاده از قیر معدنی و میزان تأثیر آن بر آثار مادی، فرهنگی، سیاسی، مذهبی و اقتصادی ایرانی در دوره مهم، مهم است. دوره باستان از حکومت ایلامیان تا دوره ساسانی بخش مهمی از تحولات عصر باستان را در بر داشته است.
بررسی نحوه استفاده از قیر معدنی در تاریخ ایران باستان ، می‌تواند نکات مهمی را از سیر کاربرد آن در ایران تشکیل دهد. بزرگترین آثار قیری بدست آمده در ایران متعلق به تمدن ایلام و بعد، هخامنشی است. در تمدن ایلام، قیر بهعنوان یکی از پایه‌های اقتصادی به‌کار گرفته می‌شد و در ساختمان‌سازی، آب‌بندی و تولید اشیاء چوبی مورد استفاده قرار می‌گرفت. در دوره هخامنشی، قیر بهعنوان یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی می‌شد و برای ایجاد روش‌های جدید ساختمانی و تولید مصنوعات، بهره‌برداری از آن در سطوح مختلف برداشت‌های چنین در آخرین دودمان هخامنشی، یعنی در دوره آرتاکسرکس، قیر به عنوان منابع اقتصادی مهم. برای دولت به شماره میرفت و در کاربردهایی چون ساخت و ساز، ساخت وسایل نقلیه، ساخت سفینه و تولید محصولات کشاورزی به کار میرفت.
دوره هخامنشیان:
در دوره هخامنشی، استخراج قیر به گستردگی رسید و در کنار آن، فرآوری و تولید محصولات متنوع از قیر نیز به صورت ویژه‌ای انجام می‌شود. بهعنوان مثال، قیر به عنوان ماده‌ای که در برابر آب و ساختمان مقاوم است، در ساختن به کار میرفت و برای آب‌بندی ساختمان‌ها، روکش کف‌ها و دیوارها به کار میرفت.
همچنین، در دوره باستان، قیر معدنی به عنوان یک ماده مهم در صنعت نظامی نیز به کار گرفته می‌شود. بهعنوان مثال، در دوران هخامنشی، قیر بهعنوان یکی از موادی است که در ساختن پارچه‌ای شمشیر به کار میرفت، استفاده از آن می‌گرفت.
دوره ساسانیان:
در دوره ساسانی، استخراج قیر به صورت ویژه‌ای در مناطق مانند خوزستان، لرستان و جنوب ایران انجام می‌شود. در این دوره، قیر بهعنوان یکی از مواد مهم در صنایع فلزی نیز به کار میرفت و در تولید آلیاژهای مس و برنج مورد استفاده قرار می‌گرفت.
همچنین، در دوره ساسانی، از قیر بهعنوان یک منبع نور و حرارت نیز استفاده می‌شود. در برخی از منابع، اشاره شده است که قیر بهعنوان یکی از موادی است که در تولید روغنهای روغنی به کار میرفت، مورد استفاده قرار میگیرد.
در کل، استخراج و استفاده از قیر معدنی در تاریخ ایران، نقش مهمی در اقتصاد، فرهنگ، سیاسی و جوامع اجتماعی این منطقه داشته است. در این دوره، قیر بهعنوان یک منبع اقتصادی مهم و یکی از مواد مورد نیاز در ساختمان‌سازی، تولید صنایع کشاورزی، صنایع فلزی و نظامی به کار گرفته می‌شود.
استخراج قیر معدنی در ایران در دوران باستان به دو صورت زیرزمینی و سطحی انجام می‌شود. در تهیه زیرزمینی، معادن قیر با استفاده از تونل‌ها و شالوده‌هایی که در زیر زمین حفر می‌شدند، به دست می‌آمدند. در سطحی نیز، قیر از مناطقی که در آنجا به‌طور طبیعی به سطح زمین خارج می‌شد، جمع آوری می‌شد.
در دوران باستان، قیر بهعنوان یکی از موادی است که در صنایع مختلف به کار میرفت، مورد استفاده قرار می‌گرفت. از جمله کاربردهای قیر در این دوره، ساخت نمادهای مذهبی با استفاده از قیر طبیعی بود. یکی از مشهورترین نمادهای مذهبی ساخته شده با قیر طبیعی، استوانه‌ای با ارتفاع 19 سانتی‌متر و قطر 11 سانتی‌متر است که در موزه لوور فرانسه نگهداری می‌شود. این نماد به شکل استوانه‌ای با کنده کاری‌هایی از غزال، گربه و عقاب با بال‌های باز شده تزئین شده است. در دوران باستان، این نمادها بهعنوان نمادهای قداست در آیین‌های مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
جاده باستانی ایرانیان ساخته شده با قیر طبیعی، یکی از نمادهای مهم تاریخی کشورمان است که نشاندهنده مهارت و توانایی ساخت و ساز این مردم بوده است. ایرانیان نه تنها در ساختمان‌ها و سازه‌های بزرگ، بلکه در ساخت جاده‌هایی که ارتباطات بین شهرهای مختلف را برقرار میکردند، از قیر بهره می‌گرفتند.
راه شاهی، یکی از جاده‌های مهم در دوران باستان است که به دستور پادشاه هخامنشی، داریوش اول، از شوش به ساردیس ساخته شد. این جاده به طول 2700 کیلومتر، مهمترین وسیله ارتباطی بین شهرهای بزرگ در آن زمان بود. ساخت این جاده با استفاده از قیر طبیعی و سایر موادی مانند سنگ و آجر انجام شد. برای ساخت این جاده، از کارگران و مهندسان با تجربه‌ای استفاده شد که توانستند این جاده را با کیفیت بسیار بالا و مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی سخت، ساختاردهی کنند.
علاوه بر راه شاهی، راه های دیگری نیز با استفاده از قیر طبیعی در دوران باستان ساخته شدند. یکی از این راه ها، راه مقدس بود که معابد اطراف بابل را به یکدیگر متصل می‌کرد. این راه نیز با قیر اندود شده بود و روی آن با پاره های سنگ و آجر قرمز رنگی فرش کرده بودند. هدف از ساخت این راه، تسهیل رفت و آمد پادشاهان و موبدان برای انجام مراسم مذهبی بود.
در باستان، قیر طبیعی به عنوان یک داروی شفابخش شناخته شده بود. پزشکان آن دوران، از قیر به عنوان یک درمان برای بسیاری از امراض استفاده می کنند. این درمان به دلایل خاصیت ضد عفونی کننده هایی که دارد، برای درمان زخم ها، شکستگی ها، دردهای عضلانی و روماتیسمی، دردهای نقرسی و بسیاری از بیماری های مفید دیگر است.
ابوالقاسم استخری، یکی از نویسندگان قرن سوم هجری، درباره قیر طبیعی و خواص درمانی آن و پیذا شدن قیر در غاری در دارابگرد ولایت فارس نوشت. وی می گوید که قدرت شفابخشی آن چنان بود که یک نگهبان همیشه در کنار این غار کشیک می دهد.
در حال حاضر نیز مردم فارس از قیر طبیعی به عنوان یک درمان استفاده می کنند. با مخلوط کردن قیر طبیعی و روغن حیوانی، پمادی درست می کنند که در درمان دردهای عضلانی و روماتیسمی بسیار موثر است.
مردم فارس این دارو را «مومیا» نامیدند و آن را برای درمان زخم ها و شکستگی ها نیز به کار می بردند. همچنین، در حوالی شهرستان جهرم در استان فارس، معادن قیر طبیعی وجود داشته است و از آنجا نیز از قیر به عنوان یک درمان استفاده می شود.
